درپرتوگرامی داشت هفته دفاع مقدّس (2) / در رثای شهید «میثم تمّار»

درپرتوگرامی داشت هفته دفاع مقدّس (2)

در رثای شهید «میثم تمّار»

بنام پروردگار بصیر و دوستدار اهل بصیرت. دوستان ارجمند سلام علیکم؛ بار دیگر طلوع هفته دفاع مقدّس را بر شما خوبان تبریک عرض می کنم. از جمله ویژگیهای این هفته جاوید در سال جاری این است که چهارمین روز آن (؛ یعنی روز شنبه 3/ 7/ 1395ش) هم زمان شد با روز بیست و دوّم ماه پر فضیلت ذی الحجه الحرام 1437ق؛ روزی که یاد آور سال روز شهادت شهید ولایت، حضرت میثم تمّار (سلام الله علیه)؛ ضمن ارسال درود به ارواح پاک شهداء جنگ تحمیلی عراق علیه ایران و این شهید والا مقام، از این فرصت طلائی استفاده می نمایم، و نکاتی را در رثای روح پاک این شهید همیشه دریاد، یاد آور می شوم: 

نکته اوّل:برخی از دانشوران رجالی و چهره شناسان، از شهر «انبار» عراق به عنوان زادگاه میثم تمّار یاد می کنند و او را عرقی میدانند؛ ولی جمعی دیگر، وی را ایرانی دانسته و از شهر «ران» آذربایجان (واقع بین مراغه و زنجان)به عنوان زادگاه او نام می برند؛ قطعا این اختلاف بین دانشوران مذکور، خللی در عرصه تمجید از «میثم تمّار» ایجاد نمی کند؛ چه آنکه زادگاه او نقشی در عرصه تجلیل از وی ندارد تا دچار مشکل شود؛ زیرا تجلیل از این شهید عزیز، معلول ثبات قدمش در عرصه دفاع از ولایت است و نه چیز دیگر؛

نکته دوّم:میثم تمّار، در روز 22 ذی الحجّه 60 هجری و 10 روز قبل از ورود امام حسین (علیه السّلام) به سرزمین عراق، بدست جلّدان دژخیم عبیدالله بن زیاد، و به بدترین شکل، به شهادت رسیده است؛ مزدوران این خون آشام، برای ایجاد رعب در جامعه آن روز کوفه، میثم و نه نفردیگررابه دارکشیده اندولی محل دارهای آنان متفاوت بودوچنانکه علی (علیهالسلام) بدوفرموده بود،چوبه دارمیثم ازدیگران کوتاهترونزدیک منزلش بود،سه روزپس ازشهادت میثم،دوستانش جسدمبارکش رادفن وبعدهابرایش مقبره ای بناکردندکه امروزدرنزدیکی کوفه مشهوراست؛

نکتة سوّم:در کتب تاریخی، در جهت تبیین دلیل مشهورشدن این شهید به«میثم» آمده است: «وقتی که امیرالمومنین (علیهالسلام) به کوفه آمدند،میثم غلام زنی ازطایفه بنی اسدبود. دراولین ملاقات امام تصمیم گرفت میثم راازصاحبش خریده وسپس آزادکند. پس ازآزادی،امام نامش راپرسید،عرض کرد،نامم نسالم است. امام فرمود: پیامبرخدا (صلی الله علیه واله) به من اطلاع دادکه پدرت تورامیثم نامیده است. (شرح ابن ابی الحدید،ج2: 291)؛ میثم گفت: خداوپیامبرش صادق است وامیرمومنان راست میفرماید،به خداقسم نام من میثم بوده است،سپس امام(علیه اسّلام) فرمود: به نام اصلی خودبازگردکه پیامبرخداهم تورابدان نام نامید،بدین خاطراونام خودرامیثم وکنیه اش راابوسالم قراردادوچون به شغل خرمافروشی مشغول بودبه «تمّار»شهرت یافت،حتی علی (علیهالسلام) گاه میشدباوجودبرخورداری ازمنصب خلافت به دکان میثم می رفت وبه جای اوخرمامی فروخت واورابرای کاری می فرستاد (ارشادشیخ مفید،ج1: 323؛دانش نامه امام علی (علیهالسلام)،ج8: 552)؛

نکته چهارم:در توصیف «مثم تمّار» گفته شد که: «منزلت او در نزد امیرالمومنین (علیهالسلام) همانندمنزلت سلمان درنزدپیامبر (صلی الله علیه واله) بود؛ زیر ابین این دو مشابهت های مختلفی وجوددارد؛ازجمله:

1. سلمان برده یکی اززنان یهودی درمدینه بودکه پیامبر (صلی الله علیه واله) اوراخریدوآزادکردومیثم نیزبرده یکی اززنان بنی اسدبودکه علی (علیهالسلام) اوراخریدوآزادکرد.

2. سلمان به حدی به پیامبر(صلی الله علیه واله) نزدیک شدکه ازاهل بیت پیامبربه شمارمیرفت وسلمان محمدی شد،میثم نیزبه حدی به علی (علیهالسلام) نزدیک شدتایکی ازمقربترین مردم نزدامام وگنجینه اسرارعلی (علیهالسلام) شد.

3. سلمان علم راازپیامبر (صلی الله علیه واله) فراگرفت ویکی ازعالمترین اصحاب اوشد،میثم علم راازعلی (علیهالسلام) فراگرفت ویکی ازفقیه ترین وعالمترین اصحاب اوشد.

4. سلمان اولین ایرانی مسلمان درمدینه بودومیثم اولین آزادشده ایرانی درکوفه به دست علی (علیهالسلام) بود.

5. سلمان مدت کوتاهی باپیامبرزیست (حدود 10 سال) ومیثم نیزحدود 4 سال باامام علی (علیهالسلام) درکوفه بود. ولی هردو،عارف به علوم خاصه بودندکه درزمان کوتاهی فراگرفتندوهردوعروج معشوق خودرابه چشم دیدند. (مناعلام الصحابه والتابعین،ج6: 89)؛

نکته پنجم:با توجّه به کارکردهای درخشان میثم تمّار، می توان وی را صاحب خصوصیات علمی، عقیدتی، سیاسی، و تربیتی فراوانی دانست؛ از جمله:  دارا بودن از علم غیب (؛ البته با اذن الهی و با دریافت زیر ساخت های آن از امیر مؤمنان (علیه السّلام)؛ برخورداری از علم تفسیروتأویل قرآن، روایت و نقل احادیث ومناقب گوناگون اهل بیت (علیهم السّلام)،معرفی امیرالمومنین (علیهالسلام)، دفاع از مظلوم و ستیز مستمرّر با ستمگران؛ و....

نکته پایانی:شایسته این است که ما از زندگی علمی و عملی شهید «میثم تمّار» بهره بگیریم؛ و دعا کنیم که راه این شهید والامقام، پر رهرو باشد. ان شاء الله. (حوزه علمیه قم/ سیّدحسین شفیعی دارابی؛ساعت30/ 11شب شنبه3/ 7/ 1395ش = 22ذی الحجه الحرام 1437ق).