برجام عصای موسی نیست - صادق زیباکلام/ استاد دانشگاه
از امروز و بعد از اعلان رسمی وزیرامورخارجه کشورمان و موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا برجام به صورت رسمی آغاز میشود.
آنچه مسلم است از فردا منتقدان و مخالفان دولت آقای روحانی دور جدید حملاتی را به ایشان شروع خواهند کرد. آنها از سویی حسب بعضی از تصمیماتی که ما برای اجرایی شدن برجام باید اجرایی میکردیم مانند برچیدن سانتریفیوژها، تبدیل فردو به یک آزمایش تحقیقاتی ، سیمان کردن قلب رآکتور اراک و احتمالا تصمیمات دیگری ازاین دست شروع به ریختن اشک تمساح کرده و به آن انتقاد خواهند کرد که چرا دولت این تصمیمات را گرفته و این اقدامات را انجام داده است. اما واقع مطلب آن است که اولا این سیاستها و تصمیمات در چهارچوب برجام بوده است، اما بنا بر نکته دوم که خیلی اساسیتر و مهمتر است :«چه کسی مسئول سیمان قلب رآکتور اراک است؟» محمدجوادظریف؟ یا کسانی که موضوع هستهای را به ابزاری برای پیشبرد اهدافشان تبدیل کردهاند؟ مسئولیت برچیده شدن سانتریفیوژها بر عهده دولت روحانی است کسانی که هستهای را ابزاری در جهت آمریکاستیزی و استکبار ستیزی بدل کردهاند؟
دسته دوم حملاتی که بعد از اجرای برجام به دولت آقای روحانی وارد خواهند کرد مسائل اقتصادی است که در سادهترین شکل آن دولت را به باد انتقاد خواهند گرفت که آقای روحانی! برجام اجرا و تحریمها هم برچیده شد پس چرا اقتصاد تکانی نخورده است؟چرا همچنان هفت میلیون بیکار هستند و چرا کشور همچنان درحالت رکود قرار دارد؟ در پاسخ به این انتقادات باید گفت مگربرجام عصای موسی است که برای اقتصاد ایران معجزه کند؟
در یک تصویر کلی میتوانیم بگوییم که تحریمها یک سنگی بودند که برپای اقتصاد ایران بسته شده بودند و امید هیچگونه حرکتی در اقتصاد ایران وجود نداشت.
برداشته شدن این سنگ به معنای این نیست که حالا ایران میتواند در مسابقه دوی اقتصاد شرکت کند و مدال طلا بگیرد.برجام صرفا به معنای آن است که اقتصاد ایران در یک شرایط طبیعی قرار میگیرد. آنچه به مخالفین دولت باید متذکر شد آن است که اقتصاد ایران یک اقتصاد فاسد و ناکارآمد دولتی است که آقای روحانی یا هیچ دولت دیگری نمیتواند برای بهبود وضعیت آن معجزه کند. به منتقدین باید تذکر داد که کدام یک از تولیدات یا صنایعی که در داخل کشور سرپا هستند محصولاتشان قابل رقابت با بازار جهانی است؟ چین را اگر کنار بگذاریم آیا تولیدات ساخت ایران میتواند حتی با محصولات ترکیه رقابت کند؟
کشور دچار رکود سنگینی است که خیلی هم به برجام مرتبط نیست.آنچه باید به منتقدان یادآوری کرد این است که بودجه سال 1394 چهل و هفت هزارمیلیارد تومان بودجه عمرانی پیش بینی شده بود.در 6 ماه اول سال 94 فقط هشت هزار و ششصد میلیارد تومان بیشتر از این مبلغ هزینه نشد . حتی اگر فرض بگیریم که در 6 ماهه دوم هم همین مقدار هزینه شود این به معنای آن است که از 47 هزار میلیارد بودجه عمرانی کمتر از نصف آن هزینه شده است و این به واسطه رکود است و یا به مخالفان برجام باید یادآوری کرد انبار تمام تولیدکنندگان داخلی کشورمملو از کالاها و تولیدات ساخته شده است که بازاری برای آنها نیست.
واقع مطلب آن است که دولت آقای روحانی به کنار، در 250سالی که از انقلاب صنعتی میگذرد ما حتی یک نمونه اقتصاد دولتی هم نداشتهایم که موفق بوده و توانسته باشد حداقل انتظارات اقتصادی را برآورده کند پس هیچ انتظاراقتصادی از دولت نمیتوان داشت. تنها انتظاری که میتوان از دولت داشت آن است که چرا آقای روحانی واقعیتهای اقتصادی را با مردم در میان نمیگذارد که در اقتصاد غلط و پوپولیستی ایران ما سالی 50 هزارمیلیارد تومان یارانه پرداخت میکنیم درحالیکه کل هزینهای که صرف بودجه عمرانی کردهایم در بهترین حالت حدود 20 هزار میلیارد تومان است.
کدام اقتصاد در دنیا دارای چنین وضعیت غمانگیزی است؟ انتقادی که به دولت آقای روحانی وارد میشود این است که آقای روحانی به جای صحبت از شیب ملایم، نورامیدی که در انتهای تونل است و دادن وعدهوعیدهای خوشبینانه به مردم، ایشان دفعه بعد که در تلویزیون ظاهر شد باید در مورد اقتصاد ایران واقعیتها را بگوید وگرنه خطر بروز احمدینژاد دیگری در انتخابات سال 1396 خیلی هم دور از ذهن نیست.